به نقل از «خبرگزاری صدا و سیما»

جایگاه زن در اندیشه های حضرت امام خمینی ره

تاریخ انتشار: ۱۴ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۸۹۹۷۱۲

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، رئیس اندیشکده زن و خانواده‌ی دانشگاه عالی امام حسین(ع) به همراه مدرس دانشگاه و عضو بنیاد ملی نخبگان با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری درباره جایگاه زن در اندیشه های حضرت امام خمینی ره به پرسش ها پاسخ دادند.

مجری: حضرت امام ره راجع به نقش و جایگاه بانوان در مسائل اجتماعی صحبت می‌کنند و حتی جمله‌ای دارند قریب به این مضمون که خدمتی که اسلام و انقلاب به زنان کرد به مردان جامعه‌ی ایرانی نکرده.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

شما به عنوان خانمی که سال هاست دارید در حوزه‌های اجتماعی فعالیت می‌کنید این بیان حضرت امام از نظر شما چطور قابل تحلیل است و امام وقتی در واقع این صحبت را می‌کنند نگاهشان به چه سابقه و پیشینه‌ای از وضع زنان در جامعه است؟
خانم مینو اصلانی رئیس اندیشکده زن و خانواده‌ی دانشگاه عالی امام حسین (ع): حضرت امام به عنوان احیاگر هویت زن در قرن معاصر مطرح هستند و در واقع منظومه فکری ایشان مبتنی بر همین مسئله است که جایگاه و نقش زنان در پیشرفت جامعه یک جا موضوع بسیار مهم، حیاتی و اساسی است به طوری که می‌فرمایند که زنان باید در مقدرات اصلی جامعه حضور داشته باشند و این جمله که جنابعالی اشاره فرمودید یک راهبرد کلان است به دلیل اینکه خب قبل از انقلاب اسلامی رژیم منحوس پهلوی به تأسی از فرهنگ غرب به سمت حیازدایی، به سمت بی هویت کردن زن ایرانی پیش می‌رفت و بنابراین انقلاب اسلامی با احیای هویت زن، با ایجاد فضای مناسب و بسیار قدرتمند برای ایفای نقش‌های زنان می‌توانیم بگوییم که بزرگترین خدمت را به جایگاه زن و نقش آفرینی او داشته خب شما ببینید ما قبل از انقلاب، زنان متدین جامعه مان اصلاً​ در عرصه و میدان نبودند به دلیل اینکه فضا، فضا مناسبی نبود، اما انقلاب اسلامی این موقعیت را ایجاد کرد که زنان با توجه به توانمندی، استعداد‌ها و آن خلاقیت‌هایی که دارند در جامعه ظهور و بروز پیدا بکنند زمینه‌ای بریا فعالیت‌های عمیق آن‌ها ایجاد بشود زمینه‌ای برای رشد علمی و فضایل اخلاقی مطرح بشود و ایجاد بشود بنابراین اینکه دیدگاه ... بسیار جدی و به دور از تعارف است برای حضور زنان در عرصه‌های مختلف اجتماعی را ما در جای جای سخنانی ایشان می‌بینیم به طوری که می‌فرمایند حتی اگر زنان نبودند این نهضت به پیروزی نمی‌رسید این یک موضع جدی است چراکه حضور زنان، ​ حضور آحاد مردم را تداعی می‌کند، حضور زنان جامعه را به خروش می‌آورد برای این مقاومت و در واقع مقابله‌ی با رژیم منحوس پهلوی و همین طور در تداوم آن می‌بینیم که حضور زنان یک حضور جدی است و حضرت امام تا آخرین لحظه حیاتشان دائماً این مسئله را مطرح می‌کردند با در واقع اقشار مختلف خانم‌ها بازدید‌ها و دیدار‌هایی که داشتند نقش آن‌ها را یادآوری می‌کردند از نقش‌های فردی، اجتماعی و خانوادگی یعنی می‌خواهم بگویم که حضرت امام از هیچکدام از این نقش‌ها در موضوع زنان غفلت نداشتند بار‌ها نقش اجتماعی آن‌ها را مطرح کردند و اینکه ما شاهد حضور زنان حتی در مجلس خبرگان هستیم در ابتدای انقلاب اسلامی، شاهد حضور زنان در مجلس شورای اسلامی در همه‌ی مقاطع هستیم و بنابراین حضرت امام وقتی می‌فرمایند زنان باید در مقدرات اصلی جامعه حضور داشته باشند این بزرگترین خدمتی است که انقلاب اسلامی به زنان کرد و ضمن اینکه یک مسیری را باز کرد برای جهان که زنان بدانند با آن هویت خودشان و اتکاء به آن هویت و جایگاه و کرامت خودشان می‌توانند در جامعه حضور داشته باشند و این یک مسئله‌ی شعار نیست بلکه یک مسئله جدی که حالا من در ادامه‌ی بحث عرض خواهم کرد که ما در واقع تأثیر تفکرات حضرت امام بر عملکرد زنان در جهان چه اتفاقات مهمی رخ داده که این‌ها را انشاء الله برشماری خواهیم کرد.

مجری: خانم محمودی همانطور که خانم اصلانی هم اشاره کردند حضرت امام خیلی جایگاه و نقش ویژه‌ای را برای بانوان در جامع قائل بودند مثلاً​ جایی می‌فرمایند خدمت مادر به جامعه از خدمت معلم بالاتر است و از خدمت همه کس بالاتر است یا در جای دیگر می‌فرمایند زن مربی جامعه است یا جایی دیگر می‌گویند زن نقش بزرگی در اجتماع دار زن مظهر تحقق آمال بشر است و حتی جایی می‌گویند اگر زن‌های انسان ساز از ملت‌ها گرفته بشوند ملت‌ها به شکست و انحطاط مبدل خواهد شد فکر می‌کنید چرا حضرت امام چرا این قدر نقش و جایگاه ویژه‌ای را برای بانوان قائل بودند؟
خانم زهرا محمودی مدرس دانشگاه و عضو بنیاد ملی نخبگان: حقیقت ماجرا این است که وقتی یک مرد بزرگ تاریخساز می‌شود و می‌تواند که مردمی‌ترین انقلاب تاریخ را ایجاد بکند دل‌هایی را با خودش همراه بکند حقیقتاً​ فهم درستی از آحاد جامعه از مرد و زن، از تمام اقشاری که می‌توانند تأثیرگذار باشند حقیقتاً​ دارد که این جملات گاهی اوقات اگر گوینده اش ذکر نشود بعضی وقت‌ها ممکن است بعضی‌ها فکر بکنند که یک سری جملات فمنیستی است حتی در دیدگاه‌های مقام معظم رهبری هم گاهی برخی فکر می‌کنند که این دیدگاه‌ها دیدگاه‌هایی هست که به هر حال افرادی که تند می‌روند در این مسیر دارند بیان می‌کنند، اما حقیقت ماجرا این است که زنان نیمی از جامعه را تشکیل می‌دهند و نیمی دیگر را می‌سازند این ویژگی‌هایی که در یک بانو نهفته است و می‌تواند جهاد اجتماعی در حقیقت ایجاد بکند در جامعه و زنی که مظهر لطافت، عاطفه و پیوند ارتباطات است وقتی حضور اجتماعی پیدا می‌کند به بیان حضرت امام می‌تواند یک اتفاق ویژه و خاصی را رقم بزند همانطور که ما می‌بینیم که این اتفاق افتاد وقتی انقلاب اسلامی رخ نمود زنان نقش بسیار خاص و بجایی را ایفاء​ کردند و بعد با یک معضل بزرگی مثل جنگ تحمیلی و دفاع مقدس که روبرو می‌شویم می‌بینیم که این قلب ملتهب و این قلب تپنده‌ی جامعه وقتی که شروع می‌کند به حرکت، افراد را به جوشش درمی آورد پیوند‌های عاطفی که یک زن می‌تواند ایجاد بکند ویژگی‌هایی که وجود دارد ما در مفهوم مادری حضرت عالی اشاره کردین ریشه کلمه «اُم» در معنای خودش با امت یک ارتباط تنگاتنگی دارد یک مادر در نقش خودش وقتی که با آنچه که حضرت امام بیان می‌کند که بیان می‌کنند که زنان باید جهاد اجتماعی داشته باشند در عرصه‌های اجتماع حضور پیدا بکنند وقتی با همین ویژگی‌ها در جامعه حضور پیدا می‌کند یک مفهومی وجود دارد به اسم مادرپذیری مهم نیست که یک بانو حتماً​ مادر چندین فرزند باشد مهم این است که این ویژگی در نهاد او نهفته است و این را می‌تواند در جامعه پیاده بکند و اساساً حضرت امام بیان می‌کنند که زنان باید در حکمرانی و در سیاست مداخله بکنند و مقام معظم رهبری هم این نقش را بسیار پررنگ در حقیقت تلقی می‌کنند، اما مسئله این است که شاید ما اندیشه‌های حضرت امام را باید بعد از گذشت ۴۰ و اندی سال از انقلاب اسلامی باز می‌کردیم این مسئله را صورت بندی می‌کردیم و یک مدلی ارائه می‌کردیم که می‌توانست این مباحث در حد سخنان و اندیشه‌های امامین انقلاب باقی نماند حضرت امام یک جای می‌فرمایند که من شنیده ام که زنانی که در آن محیط قبلی قبل از انقلاب حضور داشتند از محیط خودشان شکایت داشتند ما باید رفاه اجتماعی را برای اشتغال این زنان فراهم بکنیم یعنی شما نقش را ببینید بیان نمی‌کنند که زنان از عرصه‌ای که قبلاً​ بودند به هر حال محیط‌های مناسبی نبوده کناره گیری بکنند و به هر حال بخواهند به خانه داری و مادری و این‌ها بپردازند می‌فرمایند که نقش انقلاب در حقیقت سالم سازی محیط اینهاست برای اثربخشی بیشتر و تأثیرگذاری بیشتر و این نقش را وقتی ما در کلام امامین انقلاب می‌بینیم حقیقتاً​ آنجایی هست که می‌فرمایند که شخصیتی که به هر حال اسلام به زنان داده شاید به مردان نداده این به این معنی نیست که زن در اصل آفرینش خودش در شخصیت خودش چیزی کم داشته بلکه به معنای این است که شاید در دوره‌ی جاهلیت یا محیط‌های حکومت‌های مختلف در حقیقت زنان عقب نگه داشته شدند یا محدود شدند یا پست انگاشته شدند متأسفانه بیشتر در دوره جاهلیت و اسلام این خدمت را در حقیقت به شخصیت زنان کرده که به مردان شاید نکرده باشد.

کد ویدیو دانلود فیلم اصلی

منبع: خبرگزاری صدا و سیما

کلیدواژه: انقلاب اسلامی داشته باشند جامعه حضور حضرت امام حضور زنان ی جامعه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۸۹۹۷۱۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تربیت شاگرد و روحانی مبارز

  به همین علت همان‌طور که در سند ساواک هم آمده بود، امام در حوزه به تدریس فلسفه و فقه و اصول و اخلاق و تالیف مشغول گردیدند و از محضر ایشان روحانیون بسیاری برخوردار شده و درس گرفتند، روحانیون و طلابی که هریک بعدها از مبارزین و انقلابیون فعال در پیشبرد نهضت و انقلاب اسلامی بودند. امام از سال‌ها قبل درس اخلاق را به منزله مدرسه‌ای برای آماده‌ساختن طلاب جوان جهت مبارزه پیگیر و خستگی‌ناپذیر شروع کرده بودند و از این راه به سایر طبقات و اقشار اجتماعی نیز آگاهی سیاسی می‌بخشیدند. درواقع دیدگاه‌های سیاسی خود را در این درس‌ها مطرح می‌کردند. بسیاری از روحانیون مبارز ازهمین کلاس اخلاق حضرت امام، درس مبارزه و انقلاب را آموختند و بعد از آن وارد عرصه نهضت شدند.در شرایطی که اهم فعالیت حضرت امام‌خمینی(ره) درسال‌های مابین۱۳۰۰هجری شمسی که به حوزه علمیه قم آمدند وتحصیل خود راپی گرفتندتا۱۳۴۰ که به‌طورعلنی وارد مبارزات سیاسی شدند، پیرامون فراگیری و تدریس علوم مختلف اسلامی و فقهی و تربیت و پرورش شاگردان و روحانیون وطلاب مبارز می‌گذشت؛ یعنی مبارزه ریشه‌ای و مبتنی بر پایه‌های محکم ایدئولوژیک، آگاهی‌های تاریخی ــ اجتماعی و سیاسی، اما در همان دوران هم از موضعگیری‌های سیاسی در موارد تعیین‌کننده غافل نبودند.در طول نهضت ملی شدن صنعت نفت، امام بیشتر به پیگیری مسائل حوزه و کار تدریس و تالیف و مشاوره با آیت‌ا...بروجردی و تقویت دستگاه مرجعیت مشغول بودند. ایشان در اندیشه اصلاح حوزه بودند، اگرچه در کنار آن سال‌های پرحادثه‌ای می‌گذشت؛ جنجال قرارداد کنسرسیوم، درگیری‌های حزب توده، ترورها و اختلافات جناح‌های ملی و مذهبی نهضت و...ولی به‌دلیل عدم همراهی آیت‌ا...بروجردی با آیت‌ا...کاشانی، حوزه علمیه قم و روحانیونش تقریبا از این جریانات به دور بود. 
     
امام خمینی(ره) و ولایت 
حضرت امام‌خمینی(ره)با توجه به تجارب تاریخی اسلام خصوصا در تاریخ معاصر و مبارزات موثر علما و روحانیونی همچون مرجع تقلید میرزای شیرازی در نهضت تنباکو و ملا محمدکاظم آخوند خراسانی وآیات دیگردرنهضت عدالت‌خانه و انقلاب مشروطیت، همچون سیدجمال‌الدین اسدآبادی دریافته بودند مبارزات مردم مسلمان ایران علیه استبداد و استعمار تنها در زمانی به نتیجه خواهد رسید که از بنیانی دینی برخوردار بوده و با رهبری و هدایت روحانیت و به‌خصوص مرجعیت اسلام انجام پذیرد.طبعا آن روحانیتی که بتواند مردم مسلمان را هدایت کرده  و درعین‌حال از تفکر عمیق دینی و پشتوانه علمی اسلامی نیز برخوردار باشد، بایستی در حوزه‌های علمیه تربیت می‌شد و از دریای علم و معرفت اسلامی سیراب می‌گردید. پس نخستین شرط تربیت چنین روحانیتی، رشد و بقای حوزه علمیه قم در مقابل سیل بنیان‌کن تهاجم فرهنگی استعمارگران و فشار و زور رژیم پهلوی بود که از زمان تاسیس، بنا به اساس طرح صهیونیستی بنیادگذاری‌اش، انهدام حوزه‌های دینی را در دستورکار خویش قرار داده بود.در شرایطی که برنامه‌های ضداسلامی و سرکوب و اختناق رضاخانی، حوزه علمیه قم را به نهایت ضعف رسانده و در آستانه اضمحلال قرار داده بود، امام ضرورت حضور مرجعی جامع‌الشرایط را برای مرجعیت عامه و ریاست حوزه علمیه قم احساس می‌کردند. ضرورتی که پس از درگذشت آیت‌ا...العظمی حاج‌شیخ‌عبدالکریم حائری‌یزدی، تقریبا بدون پاسخ مانده بود و حضور مراجع ثلاث یعنی آیت‌ا... سیدمحمد حجت و آیت‌ا...سیدصدرالدین صدر و آیت‌ا... سیدمحمدتقی خوانساری نتوانسته بود وحدت حوزه را دربرابر هجوم بی‌امان دشمنان دین و کشور حفظ نماید.امام بحق می‌دانستند که با حوزه‌ای متزلزل، آسیب‌پذیر و ضعیف نمی‌توان با توطئه‌های اسلام‌زدایی استعمار و رژیم شاه مقابله نمود و فقیه جامع‌الشرایط، باشهامت و آگاهی را می‌طلبد تا با تبدیل آن حوزه علمیه آشفته به پایگاهی استوار برای پرورش اندیشمندانی وارسته و اسلام‌شناسانی فرهیخته و پاکباز، کانون گرم نهضت اسلامی را جهت رویارویی با خطرهایی که اسلام و استقلال کشور را تهدید می‌کند، برپا سازد.از همین رو بود که حضرت امام(ره)درسال۱۳۲۳ به‌عنوان یکی از شخصیت‌های مطرح حوزه علمیه قم، برای یکپارچه کردن حوزه تحت‌زعامت مرجعی واحد، در دعوت آیت‌ا... بروجردی به قم نقش اصلی را ایفا کردند و پس از درگذشت آیت‌ا... سیدابوالحسن اصفهانی (مرجع تقلید شیعیان در کاظمین) در۱۳آبان۱۳۲۵ و حاج‌آقا حسین قمی‌طباطبایی (سرپرست حوزه علمیه نجف) در ۱۷ بهمن همان سال، بیشترین تلاش را جهت مرجعیت عامه آیت‌ا... بروجردی به عمل آوردند.سابقه مبارزاتی آیت‌ا...بروجردی علیه رضاخان و حرکتش از بروجرد به‌منظور سرنگونی حکومت ضداسلامی رضاخان از نگاه امام پنهان نبود و این‌که خود مرحوم بروجردی به مناسبتی اظهار کرده بود: «من هرگز در قبال خلافکاری‌ها و قانون‌شکنی‌های دستگاه حاکمه ساکت نمی‌نشینم.» 
وهمین موضوع به زندان افتادن ایشان منجر شد، مد نظر امام قرار داشت. ازهمین رو حضرت امام(ره) اطمینان داشتند حضور آیت‌ا...‌بروجردی در صدر حوزه علمیه قم می‌تواند وحدت و یکپارچگی لازم را در حوزه علمیه قم پدید آورده، قوام و استحکام لازم را به آن ببخشد و در برابر هجمه شاه و اعوان و انصارش بیمه‌اش سازد.امام‌خمینی(ره) در تمام دوران زعامت آیت‌ا... بروجردی بر حوزه علمیه قم، کوشش فراوانی به خرج دادند که علی‌رغم موانع و دشواری‌های متعددی که پیرامون آیت‌ا... بروجردی قرار داشت، حقایق را به گوش آن مرحوم برسانند، اوضاع و شرایطی را که در کشور جریان دارد و نقشه‌های گوناگونی که از سوی رژیم شاه و اربابان خارجی‌اش علیه اسلام و استقلال ایران طرح می‌شود را به ایشان اطلاع دهند و تا آنجا که ممکن است او را از جریان امور آگاه سازند. آیت‌ا... بروجردی نیز به نظرات و پیشنهادات امام توجه می‌کرد و به ایشان اعتماد و اطمینان ویژه‌ای داشت و در مواقع حساس با امام تماس گرفته و مشورت می‌کرد.حاج‌آقا روح‌ا...(عنوانی که امام در آن زمان در حوزه علمیه به آن معروف بودند) به مثابه نماینده و مشاور سیاسی آیت‌ا... بروجردی، یکی از مورد اعتمادترین علمای حوزه نزد ایشان به‌شمار می‌آمدند. چنانچه بارها از سوی آیت‌ا... بروجردی به‌عنوان نماینده تام‌الاختیار به ماموریت‌های مهمی رفتند ازجمله هنگامی که رژیم قصد برپایی مجلس موسسان و تغییراتی در قانون‌اساسی همچون تفویض اختیار انحلال مجلسین به شاه را داشت، حضرت امام به‌عنوان نماینده آیت‌ا... بروجردی علاوه‌براین‌که با منوچهر اقبال، نخست‌وزیر وقت دیدار نمودند، ماموریت یافتند با شاه ملاقات کرده و نگرانی‌های حوزه علمیه قم را از این تغییرات اعلام کنند.حتی در سفری که آیت‌ا...بروجردی به مشهد داشت، امام را به‌جای خود، مسئول اداره حوزه کردند، درحالی‌که افراد مسن‌تر و معروف‌تری همان زمان در حوزه علمیه قم حضور داشتند. سندی از ساواک نشان می‌دهد که وقتی خبرنگار مجله ترقی در سال ۱۳۳۱ (دوران صدارت دکتر مصدق) سراغ آیت‌ا... بروجردی می‌رود تا از ایشان درباره کشته‌شدگان تظاهرات همان سال بپرسد، آیت‌ا... بروجردی در پاسخ اظهار می‌دارد که بروید از نماینده رسمی من، آیت‌ا... خمینی سؤال کنید که خبرنگار نشریه یادشده با حضرت امام تماس می‌گیرند.امام ضمن این‌که در آن شرایط و علی‌رغم تاکید آیت‌ا... بروجردی بر کناره‌گیری از مسائل سیاسی، جهت حفظ وحدت حوزه علمیه قم تحت زعامت مرجعیتی واحد، نهایت سعی خود را برای حفظ احترام و روش‌های آیت‌ا...بروجردی مبذول می‌داشتند، اما درعین‌حال به‌دنبال برنامه درازمدت خویش جهت سامان‌یافتن حوزه علمیه قم در سال ۱۳۲۸ با همراهی برخی دیگر از مدرسین حوزه، طرح اصلاح حوزه را با هدف ایجاد نظم و تشکیلات، به آیت‌ا... بروجردی ارائه کردند که به علت مخالفت برخی از اطرافیان ایشان، به انجام نرسید. 
اما سؤال مهم که اغلب در ذهن برخی پرسشگران مطرح می‌شود، آن است که چرا امام‌خمینی(ره) در دوران حیات آیت‌ا... بروجردی، نهضت خود را آغاز نکردند (چنانچه نخستین موضعگیری‌های علنی سیاسی امام علیه رژیم شاه پس از وفات آیت‌ا... بروجردی اعلام می‌شود). چرا علی‌رغم ناسازگاری برخی مواضع سیاسی و اجتماعی امام‌خمینی با آیت‌ا... بروجردی، هیچ‌گاه آن مواضع را آشکار نساختند.